1. Sorun: Nozzle Tıkanması
Neden?
Filament içerisinde kalan yabancı partiküller, baskı sırasında yanlış sıcaklık değerlerinin
kullanılması veya düşük kaliteli filament tercihi nozzle ucunda birikerek tıkanmaya yol açabilir.
Çözüm:
- Nozzle Temizliği: Tıkanıklığı gidermek için 'cold pull' (soğuk çekme) yöntemi
uygulanabilir veya ince bir iğne ile nozzle ucu dikkatlice temizlenebilir.
- Sıcaklık Ayarı: Kullandığınız filament türü için önerilen sıcaklık aralığını
gözden geçirin ve gerekirse ayarlayın.
- Filament Kalitesi: Güvenilir markaların kaliteli filamentlerini kullanmak
tıkanma riskini azaltır.
2. Sorun: Akış Problemleri (Az/Çok Ekstrüzyon)
Neden?
Dilimleyici yazılımındaki akış oranı (flow rate) ayarının yanlış olması, ekstruder motorunun
adımlarının (E-steps) doğru kalibre edilmemesi veya nozzle'da kısmi bir tıkanıklık olması,
filamentin gerekenden az ya da fazla akıtılmasına sebep olabilir.
Çözüm:
- Akış Oranı Ayarı: Dilimleyici yazılımında akış oranını (flow rate / extrusion
multiplier) küçük adımlarla ayarlayarak test baskıları alın.
- Ekstruder Kalibrasyonu: Yazıcınızın ekstruder motorunun E-step değerini kalibre
ederek doğru miktarda filament ittiğini teyit edin.
- Nozzle Kontrolü: Nozzle'ın kısmen tıkalı olup olmadığını gözden geçirin ve
gerekirse temizleyin veya değiştirin.
3. Sorun: Eksen Kayması (Layer Shifting)
Neden?
X veya Y eksenindeki kayışların gerektiği kadar gergin olmaması, motor milindeki kasnakların
gevşemesi, motor sürücülerine giden akımın yetersiz kalması, eksen hareketini engelleyen mekanik bir
takılma veya baskı hızının aşırı yüksek olması katmanların kaymasına sebep olabilir.
Çözüm:
- Kayış ve Kasnak Kontrolü: Kayışların gerginliğini gözden geçirin (çok sıkı veya
çok gevşek olmamalı) ve motor kasnaklarının sabitlendiğini teyit edin.
- Sürücü Akımı (Vref): Motor sürücülerinin akım ayarını (Vref) gözden geçirin ve
gerekiyorsa üretici önerilerine göre ayarlayın (dikkatli olunmalıdır).
- Mekanik Kontrol: Eksenlerin hareket yolu üzerinde herhangi bir engel veya
takılma olup olmadığını gözden geçirin, rulmanları ve milleri temizleyin/yağlayın.
- Hız Ayarı: Yazdırma ve hareket hızlarını düşürerek problemin çözülüp
çözülmediğini test edin.
4. Sorun: Eksik ve Atlanan Katman
Neden?
Baskı sırasında bazı katmanların hiç basılmaması veya çok ince basılması durumudur. Bu, baskıda
boşluklara ve zayıf yapıya neden olur.
Çözüm:
→ Filament Besleme Sorunları
En yaygın neden budur. Ekstruderin filamenti düzenli olarak itememesi sonucu meydana gelir.
Yukarıdaki “Tık Tık Sesi Gelmesi” hatasının çözümlerini (Nozzle tıkanıklığı, sıcaklık, hız,
ekstruder dişlisi, filament yolu) gözden geçirin.
→ Filament Makarasının Takılması
Filament makarası rahatça dönemiyor ve ekstruder filamenti çekmekte zorlanıyor olabilir. Makaranın
serbestçe döndüğünden emin olun.
→ Düşük Akış Hızı (Flow Rate)
Dilimleyici yazılımında akış hızının çok düşük ayarlanmış olması. Akış hızını gözden geçirin ve
gerekirse artırın.
→ Mekanik Sorunlar (Z Ekseni)
Z ekseni milinin veya vidalarının takılması, katmanların düzgün bir şekilde yükselmesini
engelleyebilir. Z ekseni mekanizmasını kontrol edin, temizleyin ve yağlayın.
5. Sorun: Yuvarlak Baskıların Oval Olması
Neden?
Mükemmel daire şeklinde olması gereken baskıların hafifçe oval veya eliptik çıkması durumudur. Bu
çoğunlukla mekanik bir sorundan kaynaklanır.
Çözüm:
→ Gevşek Kayışlar
X veya Y eksenindeki kayışların gevşek olması, hareketlerde boşluklara ve dolayısıyla şekil
bozukluklarına sebep olabilir. Kayışları kontrol edin ve hafifçe gergin olacak şekilde ayarlayın.
→ Gevşek Kasnaklar
Motor millerine bağlı kasnakların (pulley) üzerindeki ayar vidaları (set screw) gevşemiş olabilir.
Bu, motor dönerken kasnağın tam olarak dönmemesine neden olur. Kasnak vidalarını kontrol edin ve
sıkın.
→ Mekanik Sürtünme veya Takılma
X veya Y eksenindeki hareketli parçaların (rulmanlar, tekerlekler, miller) bir yerde takılması veya
aşırı sürtünmesi. Hareketli parçaları kontrol edin, temizleyin ve gerekirse yağlayın.
→ Çerçeve Sağlamlığı
Yazıcının ana çerçevesinin gerektiği kadar sağlam olmaması veya vidalarının gevşemiş olması,
hareketler sırasında esnemeye neden olabilir. Çerçeve vidalarını kontrol edin ve sıkın.
6. Sorun: Dış Katman ve Dolgu
Arasında Birleşmeme (Boşluk Oluşma)
Neden?
3D yazdırılmış parçanızın her katmanı, dış hat çevresi ve dolgunun bir kombinasyonu kullanılarak
oluşturulur. Çevreler, güçlü ve doğru bir dış cephe oluşturarak parçanızın ana hatlarını izler.
Dolgu, katmanın geri kalanını oluşturmak için bu çevrelerin içine basılmıştır. Dolgu, hızlı baskıya
izin vermek için tipik olarak basit bir desen kullanır.
Çözüm:
A) Yeterli anahat çakışması yok ya da yavaş:
Gcode yazılımınız, çevre anahatları ve dolgu arasındaki bağın gücünü ayarlamanıza izin veren bir
ayar içerir. Bu ayar “dolgu” seçeneğinin altında dolgu çakışma oranı olarak yer alır ve sizin
belirlediğiniz katman genişliğinin yüzdesi olarak bir değer içerir. Örneğin %20’lik bir dolgu
çakışma oranı kullanıyorsanız ve dış yüzey ve dolgu arasında boşluklar gözlemliyorsanız dolgu
çakışma oranını %30’a çıkarmanız probleminizi çözecektir. Eğer yine olmadı ise yazdırma hızını
arttırabilirsiniz
7. Sorun: Tablaya Yapışmama Sorunu
Neden?
Bu sorunun 3 nedeni olabilir
- Filamentinizin yapısı ve özellikleri.
- Tablanızın eskimesi ya da yıpranması.
- Tabla ayarınızın iyi olmaması. (bir a4 yardımı ile ayarlayabilirsiniz)
- 1. ve 2. nedenden daha muhtemel nozzlenizin eskimiş ya da yanlarında pislik kalmış olma ihtimali
var.
Çözüm:
- Hiçbir filamentin karşı koyamayacağı 3M mavi bantla tablanızı bantlayıp ona göre tabla ayarı
yapabilirsiniz.
- Bu bant yerine daha kolay bulunabilecek kağıt bant ya da pritt/saç spreyi kullanabilirsiniz.
- Tabla ayarı yapıp tablanızı iyice temizlemek. (cam sil gibi temizleyici sıvılar işinize
yarayabilir)
- Nozzle nizi değiştirip bir de öyle denemek. (tablanızı yine de temizlemeyi unutmayın)
8. Sorun: İplik Oluşumu ve Tel Tel Olması
Bu hal gerçekten çok sinir bozucu…. (bu ipliklerin giderilmesi için hafif çakmak tutabilirsiniz)
Neden?
Bu sorunun nedeni nozzleden çıkan filamentin yeterince geri çekip diğer parçaya geçmesidir. Bu sorun
baskıdan sonra kolayca temizlense de iz kalabiliyor.
Çözüm:
Çözüm geri çekme ayarlarında oynama yapmaktır geri çekme hızı ve geri çekme mesafesini açarak
ayarları; Geri çekme mesafesi en az 7 (eğer olmazsa 7 değerini arttırabilirsiniz ama değeri
düşürürseniz daha fazla iplik kalacaktır.) ve Geri çekme hızını da 50 ms yapın
9. Sorun: Yüzeyde Dalga ya da Yamukluk
Neden?
Titreşim ve dalgalanma problemi nozzle hareketi sırasında titremesi ile oluşabilen bir durumdur. Bu
durum keskin bir yerden dönerken yön değişikliği sırasında ani dönüş sonrası nozzle kafasında bir
miktar dalgalanma veya titreşime yol açar. Bu yüzden baskı üzerinde görünen dalgalı bir etki
yaratır.
Çözüm:
→ Kayış ayarları
Kayışlarınızın/Kasnaklarınızın çok bol ya da çok sıkı olması dalgalanmaya ve titremeye sebep olur.
Hafif sıkı olması en idealidir.
→ Aşırı hızlı yazdırma
Dalgalanma ve titreşimin en yaygın nedeni yazıcınızın çok hızlı hareket etmesidir. Yazıcı kafası
aniden yön değiştirdiğinde burada bir miktar titreşim ve dalgalanma olabilir ve yazıcınızın mekanik
yapısı bu titreşimi sönümlemeye yeterli olmayabilir. Yazdırma hızında yapacağınız ufak düşürümler
ile bu sorunun giderilip giderilmediğini kontrol edebilirsiniz.
→ Yazılım hızlandırma
3D yazıcınızın elektronik cihazlarında çalışan ürün yazılımı, ani yön değişikliklerini önlemeye
yardımcı olmak için tipik olarak hızlandırma ve sönümleme kontrolleri uygular.
Hızlanma ayarları, yazıcının hızının yavaşça artmasına ve ardından yön değiştirmeden önce yavaşça
yavaşlamasına neden olur. Bu işlevsellik, dalgalanma ve titreşimi önlemek için çok önemlidir.
Yazıcınızın ürün yazılımı ile rahat çalışıyorsanız, hızın daha kademeli olarak değişmesi için
ivmelenme ayarlarını düşürmeyi deneyebilirsiniz.
10. Sorun: Üst Katmanda Oluşan Çizgiler
Neden?
Nozzle ni önceden basılmış bir katmanın üzerinde hareket ettiğinde bir iz bıraktığını fark
edebilirsiniz. Bu genellikle en çok parçanızın üst katmanlarında görülür. Bu izler, nozzle in yeni
bir konuma hareket etmeye çalışıp daha önce basılmış plastik üzerinde sürüklenmesiyle ortaya çıkar.
Çözüm:
→ Çok fazla plastik ekstruzyon
Doğrulamanız gereken ilk şey çok fazla plastik extruder etmediğinizdir. Çok fazla plastik extruder
edildiğinde, her katman amaçlanandan biraz daha kalın olma eğiliminde olacaktır. Bu, nozzle her bir
katman boyunca hareket etmeye çalıştığında, fazla plastiğin bir kısmını nozzle beraber eritecek
anlamına gelir. Diğer ayarlara bakmadan önce, extruder hızınızın yüksek olup olmadığına bakınız.
11. Sorun: Baskıda Damla, Girinti
Çıkıntı ve Fazlalık Oluşması
Neden?
Bu sorun genellikle nozzle’ın bir katmanı bitirip diğerine geçtiği zaman oluşur. Nozzle bir sonraki
katmana geçerken bir miktar plastik sızdırır ve bu da baskı yüzeyinde bir leke bırakır.
Çözüm:
→ Geri Çekme Ayarları
Geri çekme ayarlarını optimize etmek, bu sorunu çözmenin anahtarıdır. Nozzle hareket etmeden önce
filamenti geri çekerek sızıntıyı önleyebilirsiniz. Geri çekme mesafesini ve hızını artırmayı test
edin. Ayrıca, dilimleyici yazılımınızdaki “Coasting” (Boşta Gitme) veya “Wipe” (Silme) gibi
özellikleri etkinleştirmek de yardımcı olabilir.
→ Yazdırma Sıcaklığı
Çok yüksek yazdırma sıcaklığı, filamentin daha akışkan olmasına ve nozzle’dan sızmasına neden
olabilir. Sıcaklığı 5-10 derece düşürerek deneyin.
→ Hareket Hızı
Yazdırma dışı hareket hızını (travel speed) artırmak, nozzle’ın bir noktadan diğerine daha hızlı
hareket etmesini sağlar ve sızıntı için daha az zaman bırakır.
12. Sorun: Kötü Köprüleme
Neden?
Köprüleme (bridging), 3D baskıda iki destek noktası arasındaki boşluğun üzerine desteksiz olarak
filament basılması işlemidir. Kötü köprüleme, bu boşluk üzerine basılan filamentin sarkması, kopması
veya düzensiz olması durumudur.
Çözüm:
→ Köprüleme Ayarları (Dilimleyici)
Çoğu dilimleyici yazılımında köprülemeye özel ayarlar bulunur. Bu ayarlar çoğunlukla şunları içerir:
- Köprüleme Hızı: Genellikle normal yazdırma hızından daha düşüktür. Filamentin
sarkmadan katılaşması için zaman tanır.
- Köprüleme Akış Hızı: Bazen hafifçe azaltılır (%90-95 gibi)
- Köprüleme Soğutma Fan Hızı: Genellikle %100’e ayarlanır. Filamentin havada
hızla katılaşması çok önemlidir.
Bu ayarları optimize etmeyi deneyin.
→ Yazdırma Sıcaklığı
Daha düşük yazdırma sıcaklığı, filamentin daha hızlı katılaşmasına yardımcı olabilir, ancak çok
düşürmek katman yapışmasını olumsuz etkileyebilir. Optimum bir denge bulun.
→ Model Yönlendirmesi
Mümkünse, modeli köprüleme gerektirmeyecek veya köprü mesafesini kısaltacak şekilde döndürmeyi test
edin.
→ Destek Kullanımı
Çok uzun köprüler için destek kullanmak gerekebilir.
13. Sorun: Baskının Alt
Katmanlarının Yuvarlaklaşması/Büzülmesi/Katlanması
Neden?
Genellikle “Elephant Foot” (Fil Ayağı) olarak bilinen bu sorun, baskının tabana yapışan ilk birkaç
katmanının dışa doğru taşması veya ezilmesiyle oluşur. Bunun temel nedenleri şunlardır:
- Nozzle’ın tablaya çok yakın olması: İlk katman basılırken fazla sıkıştırılır ve yanlara doğru
yayılır.
- Tabla sıcaklığının çok yüksek olması: İlk katmanların uzun süre yumuşak kalmasına ve üst
katmanların ağırlığı altında ezilmesine sebep olabilir.
- İlk katman akış hızının (initial layer flow rate) çok yüksek olması.
Çözüm:
→ Tabla Ayarını (Z-Offset) Kontrol Edin
Nozzle ile tabla arasındaki mesafeyi hafifçe artırın. İlk katmanın tablaya iyi yapışması ancak
ezilmemesi gerekir.
→ Tabla Sıcaklığını Düşürün
Özellikle PLA gibi malzemeler için tabla sıcaklığını biraz düşürmeyi test edin (örneğin 60°C yerine
50-55°C).
→ İlk Katman Akış Hızını Azaltın
Dilimleyici yazılımınızda ilk katman akış hızını %100’ün biraz altına (örneğin %95) indirmeyi
deneyin.
→ Pah (Chamfer) veya Etek (Raft) Kullanın
Modelin tabanına küçük bir pah eklemek, bu etkinin görünürlüğünü azaltabilir. Alternatif olarak,
modelin altına bir etek (raft) basarak fil ayağının etekte oluşmasını sağlayabilir ve daha sonra
eteği modelden ayırabilirsiniz.
14. Sorun: Katmanlar Arasında Boşluk Olması
Neden?
Baskı sırasında katmanların birbirine tam olarak yapışmaması ve aralarında boşluklar oluşması
durumudur. Bu, baskının zayıf olmasına ve kolayca kırılmasına neden olabilir.
Çözüm:
→ Yazdırma Sıcaklığı
En yaygın nedenlerden biri düşük yazdırma sıcaklığıdır. Filamentin katmanlar arasında iyi bir bağ
oluşturması için yeterince erimesi gerekir. Sıcaklığı 5-10 derece artırmayı deneyin.
→ Katman Yüksekliği
Çok yüksek bir katman yüksekliği (layer height) kullanmak, katmanların birbirine yeterince
bastırılmasını engelleyebilir. Nozzle çapınızın %50-75’i aralığında bir katman yüksekliği kullanmaya
çalışın (Örneğin, 0.4mm nozzle için 0.2mm - 0.3mm).
→ Filament Akış Hızı (Flow Rate)
Yetersiz filament akışı da bu soruna neden olabilir. Dilimleyici yazılımınızda akış hızını (flow
rate veya extrusion multiplier) %5-10 oranında artırmayı deneyin.
→ Yazdırma Hızı
Çok hızlı yazdırmak, filamentin düzgün bir şekilde yerleşmesi ve önceki katmana yapışması için
yeterli zaman tanımayabilir. Hızı biraz düşürmeyi deneyin.
15.
Sorun: Baskınızın Havada Desteksiz Basılan Yerlerinin Bazı Katmanlarının Birleşmemesi
Neden?
Bu sorun genellikle “overhang” (çıkıntı) olarak adlandırılan, alt katman tarafından tam olarak
desteklenmeyen bölgelerde ortaya çıkar. Filament havaya basıldığı için düzgün bir şekilde yerleşemez
ve sarkabilir veya kıvrılabilir.
Çözüm:
→ Destek Malzemesi Kullanın
Belirli bir açının üzerindeki çıkıntılar için destek (support) malzemesi kullanmak en etkili
çözümdür. Dilimleyici yazılımınızda destek ayarlarını etkinleştirin ve uygun destek açısını
(genellikle 45-60 derece) ayarlayın.
→ Soğutmayı Artırın
Filamentin havada hızla katılaşması için güçlü bir soğutma gerekir. Parça soğutma fanınızın
çalıştığından ve hızının yeterli olduğundan emin olun (%100 genellikle iyidir).
→ Yazdırma Hızını Düşürün
Özellikle çıkıntı bölgelerinde yazdırma hızını düşürmek, filamentin yerleşmesi ve soğuması için daha
fazla zaman tanır.
→ Katman Yüksekliğini Azaltın
Daha düşük katman yükseklikleri, çıkıntıların daha kademeli olarak basılmasını sağlar ve başarı
oranını artırabilir.
→ Baskı Yönünü Değiştirin
Modeli dilimleyici yazılımında döndürerek dik çıkıntıları azaltmayı deneyebilirsiniz.
16. Sorun: Üst Katmanlarda Boşalma/Yamukluk
Neden?
Baskının üst katmanlarında delikler, boşluklar veya pürüzlü bir yüzey oluşmasıdır. Bu çoğunlukla
dolgu katmanlarının üst katmanları yeterince desteklememesi veya üst katmanların gerektiği kadar
kalın olmamasından kaynaklanır.
Çözüm:
→ Üst Katman Sayısını Artırın
Dilimleyici yazılımınızda üst katman (top layers) sayısını artırın. Genellikle 3-4 katman yeterli
olurken, daha karmaşık veya düşük dolgu oranlı baskılarda 5-6 katmana çıkmak gerekebilir.
→ Dolgu Yoğunluğunu Artırın
Daha yüksek bir dolgu yoğunluğu (% dolgu), üst katmanlar için daha iyi bir temel oluşturur. %15-20
yerine %25-30 gibi bir dolgu oranı deneyebilirsiniz.
→ Soğutma
Üst katmanların düzgün bir şekilde katılaşması için yeterli soğutma önemlidir. Fan hızınızı gözden
geçirin ve gerekirse artırın.
17. Sorun: Yazıcıdan Tık Tık Sesi Gelmesi
Neden?
Bu ses genellikle ekstruder motorunun filamenti itemediği ve adımları atladığı anlamına gelir.
Filamentin bir yerde sıkışması veya nozzle’ın tıkanması gibi nedenlerle oluşabilir.
Çözüm:
→ Nozzle Tıkanıklığı
Nozzle’ı temizleyin veya değiştirin. Bazen filament içinde kalan küçük parçacıklar veya yanmış
filament kalıntıları tıkanmaya neden olabilir. “Cold pull” (soğuk çekme) yöntemiyle temizlemeyi
deneyebilirsiniz.
→ Yazdırma Sıcaklığı Çok Düşük
Filamentin yeterince erimemesi, ekstruderin onu itememesine neden olur. Sıcaklığı 5-10 derece
artırmayı deneyin.
→ Yazdırma Hızı Çok Yüksek
Ekstruder, filamenti yeterince hızlı eritemiyor ve itemiyor olabilir. Yazdırma hızını düşürün.
→ Ekstruder Dişlisinde Sorun
Ekstruder dişlisi gevşemiş, aşınmış veya filament artıklarıyla dolmuş olabilir. Dişliyi kontrol
edin, temizleyin ve sıkılığını ayarlayın.
→ Filament Yolu Tıkanıklığı
Bowden tüpünün (varsa) içinde veya ekstruder girişinde filamentin takıldığı bir yer olabilir.
Filament yolunu kontrol edin.
→ Tabla Ayarı Çok Sıkı
Nozzle tablaya çok yakınsa, ilk katmanlarda filamentin çıkması engellenir ve ekstruder geri
tepebilir. Tabla ayarını kontrol edin.
18. Sorun: Tabladan Çıkmama Sorunu(Donanımsal Bir Sorun Değil
Aslında)
Bu bir baskı problemi değil ancak baskı sonrası çok yaşnanan problem.
Çözüm:
Eğer daha yaşamadıysanız yaşamamak için tabla ayarınızın her zaman dengede olduğundan teyit edin
çünkü eğer nozzleniz olması gerektiğinden aşağıda ise tablanızı çizip, tablanızın içine
basacaktır
ancak yaşadıysanız baskınızın birkaç saat soğumasını bekleyin ve sonra onu oradan spatula ile
çıkarmaya çalışın çıkmıyorsa (gerçekten çok fazla denediyseniz) baskınızı kırmanız ve daha sonra
çakmak ile ısıtıp spatulayla tekrar kazımanız gerekiyor 🙁 .